Miniaturen

Achterspiegel

1 december, de Strabregtse Heide toont zich op zijn mooist

Francesco knipt  niet, hij snijdt, met zijn schaar. Hij jongleert er mee, heeft duidelijk plezier in zijn werk. De kapper doet denken aan een beeldhouwer waarbij mijn dunbedekte hoofd de stomp is dat aan waarde wint door het zwierig couperen van grijze draadjes en een enkel plukje.

De stomp wordt een kop met een enigszins dichtere haardos. Bijna aan het einde wijst de barbier richting spiegel. Een soort tussenstop. Ik  herken meester-bakker Rudolf. Dit dankzij de haarkleur en zelfs een slag in het haar dat aan een kleine kuif doet denken. Daar heb ik moeite mee en Francesco weet dat.

Het onafwendbare moment is niet ver meer. Er wordt nog wat aan de stoel gedraaid, een millimeter gesneden maar dan is daar toch echt de ‘magic mirror’. De spiegel is rond en heeft een handvat waardoor de klant ook het achteraanzicht van het voltooide werk kan bewonderen. Weg is de illusie dat het allemaal nog wel kan.  Het aanzien doet denken aan een opdoemende planeet. Verontwaardigd wijst de Portugees op mijn nog redelijk lage haargrens. En opzij zit ook nog best wel wat haar. En: “u bent lang, dus niemand kan op uw hoofd kijken.” Francesco is een goede kapper.

-1 december-

GLOW 2024 (2)

Het project van ASML op GLOW 2024 mooi op elk moment

Er waren dit jaar betrekkelijk veel sombere reacties op GLOW. Minder “oh’s en ah’s” dan andere jaren. Er waren desondanks veel vrienden- en bedrijfsgroepen.

De samenstelling van een ASML-groep is vanzelfsprekend gemêleerd. Medewerkers uit Japan, Turkije en Hongarije. Ooit was het begrip ‘multinational’ in het Eindhovense een synoniem voor vestigingen in vele landen. Nu verzamelen de werknemers uit alle delen van de wereld zich in deze regio. De groep is zeer geïnteresseerd, maar er zijn hoegenaamd geen onderlinge contacten. De gids heeft een fietslichtje op zijn lichtgrijze hoed bevestigd.

Zo’n signaleringslicht is belangrijk. Elke avond zonder storm vormt zich in de binnenstad en noordzijde een lange dichte stroom bezoekers. Zelfs de sterk reflecterende overjassen van de gidsen vallen weg. Een lichtje op de hoge hoed blijkt een welkom baken. 

Aan het einde van de laatste wandeling, vlak bij het standbeeld ‘Ons Moeder” voor Ruud Groen, viel dat baken in flink wat stukken op het donkere Fensterrein. Als op commando  gingen de lichtjes van acht mobieltjes aan.  Vergeefs werd druk gezocht naar baterijen en andere onderdelen. Dat was, het weer ten spijt, een warm moment. Het licht maakte de saamhorigheid zichtbaar. Het zit wel goed met al die expats in Eindhoven.

-17 november-

Vrijdag 15 november

November 1976, leerling af

Vrijdag 15 november 1974.  Onderweg naar Nijmegen, naar mijn eerste baan. Wat wilde ik ook al weer worden? Advocaat en procureur. Dat was mijn vaders beste vriend. Zijn vrouw was bijzonder. Zijn praktijk niet rijk maar wel aan huis en hij had 7 kinderen. Dat wilde ik het liefst. En anders? Journalist, dankzij een tv-serie.

Beide doelstellingen waren ver weg. De rechtenstudie mislukt. Na vier scholen zag mijn vader opnieuw kans mij binnen te praten, ditmaal bij De Gelderlander Vakpers.  Leerling-journalist was geen voor de hand liggende keuze. De gemiddelden voor Nederlands daalden op alle middelbare scholen als mijn voorkeur voor taal bekend werd. De proeve van bekwaamheid was een één-kolombericht in De Maasbode: Dames 1 had thuis gewonnen. Goddank plaatste ‘het suffertje’ het verslag. In de weken tussen de laatste tentamens (mijn eerste voldoende) en de rit naar Nijmegen werden tijd en portemonnee gevuld met montagewerk in een meubelfabriek. Ik beurde er meer dan in het eerste jaar als journalist. 

Vrijdag 15 november 2024, 50 jaar later. De balans wordt opgemaakt: bijzondere echtgenote 2.0, drie superkinderen met dito partners, zeven kleinkinderen. De werkplek aan huis en bovendien in ruste. Het schrijven van korte verhalen werd een hobby. Bestemming bereikt.

-15 november-

GLOW 2024

Lucy

Mogelijk krijgen The Beatles deels postuum twee Grammy’s. Met toepassing van kunstmatige intelligentie (ai) werd een concept-liedje van John Lennon met zijn stem en begeleiding op gitaar uitgewerkt tot ‘Now and then’. Grootheden blijven leven en dat zie je terug op GLOW bij Lucy. ‘Lucy in the sky with diamonds’ heeft niets te maken met een meisje, indirect alles met LSD, met de mogelijke beleving daarvan. Lucy staat voor Luce, het licht aan de hemel. En dat licht zien we terug met behulp van een spiegelende bol aan een hijskraan, aangelicht door vier enorme volgspots. Daarmee werden in WO II bommenwerpers uit de lucht geschoten.

GLOW viert volgend jaar haar 4e lustrum en doet wellicht daarom dit jaar wat kalmer aan, in  lengte en in installaties. Dat levert een ingetogen wandeling op. Bijna geen oh’s en ah’s. Geen nieuwe technieken of spectaculaire kermisverlichting. Wel oude overheadprojectors. En bewondering. Voor de artiesten en vooral studenten die techniek in veel vormen toegankelijk maken. Het is als conceptuele kunst en wijn: je moet ondergaan.

De ijle mist bundelde de lichtstralen waardoor Lucy kon schitteren als een heuse ster. Daarmee is zij symbolisch voor de ervaren GLOW-bezoeker: mooi, simpel, maar met veel verborgen techniek.

-10 november-

Granada

Stijl

Bij introductie in 1972 was de Ford Granada een moderne auto. Dat bleef zij tot haar levenseinde. De leeftijd van de Mark II in Tours was ongeveer 42 jaar. 

De grote stationcar stond eigenzinnig geparkeerd, kont, naar achteren. De auto dwong haar domein af, ongeacht de nauwelijks zichtbare parkeervakken. 5 Minuten eerder verleenden we voorrang aan een Panhard PL17 uit eind jaren vijftig. Dergelijke auto’s horen op de avenue waar menig etappe van de Tour de finish bereikte. De koninklijke platanen maken  het beeld compleet.

Een kleine dame stak de ventweg over, richting Granada. Haar schrijdende passen pasten bij haar kleding.  Ze zal minstens tweemaal zo oud zijn als haar auto, maar evenmin als bij de Ford paste het bouwjaar bij hun verschijning. Een koket knotje, een flatterend jurkje boven benen die dat zichtbaar kunnen dragen en zilverkleurige espadrilles, compleet met rozet. Met enige trots gaf zij toestemming om haar bij de auto te fotograferen, al maakte zij daar geen tijd voor vrij. The lady is a tramp. “U heeft een mooie auto.” “Dat vind ik ook”. Dat was alles.

Na het wegrijden verleende zij met een vriendelijke glimlach de voorrang. De heer in het verkeer is vaak een dame.

-30 oktober-

Seniorenkoor Ligtklanken

Buurthuizen zijn wel oud maar niet onnut

Een blik van herkenning. “Waarvan ken ik u? De politiek? Ja, nu weet ik het weer. We waren het niet eens. Maar waarover weet ik niet meer.“ Op weg naar de wachtrij in ‘Ontmoetingscentrum De Ligt’ in Veldhoven word ik aangehouden door een voormalige houwdegen uit het lokale politieke discours. Voor die verkiezingsbijeenkomst was daar toen hoegenaamd geen belangstelling. Nu volle bak. ‘Seniorenkoor Ligtklanken’ telt 32 leden, is gestoken in zwart en draagt een witte shawl of strik. Een roze roos als corsage maakt het optreden in alles af. Het publiek geniet. Bij het gastoptreden van de Zuid-Afrikaanse Marie-Antoinette zong iedereen mee met Salie Marijs.

Een man, voor mij in de rij, draait zich om. Hulpeloos met twee koffie in zijn handen vraagt hij naar zijn vrouw. Het antwoord wordt overstemd door vuile vaat die van de theewagen valt.  “Je ziet hier alleen maar witte koppen” sprak een vrouw die zelf getooid ging in bruinblond.  

De hemel boven deze en andere buurtcentra toont donker. Sloop dreigt want er moet ruimte gevonden worden voor nieuwbouw. Hoogbouw. Toegegeven, het is er zelden zo druk, de vrijwilligers zijn eigenlijk te oud. Hopelijk biedt de plint in de hoogbouw ruimte aan gemeenschappelijke vrijetijdsbesteding.

-17 oktober-

Bertje

Een heerlijk biertje bij Cyclist

Stadsglossy ‘Frits’ nam enige tijd geleden ‘De Zilveren Tulp’ over. Deze onderscheiding eert inwoners van Zuidoost Brabant die zich verdienstelijk hebben gemaakt ten gunste van onze regio. Op de site van Frits mis ik de naam van geboren en getogen Gestelnaar  Bert Oosterbosch, de beste hardrijder op de fiets in zijn tijd. Daaraan kwam op 32-jarige leeftijd in 1989 abrupt een einde.

Bert Oosterbosch werd wereldkampioen; hij won Tour- en Vuelta-etappes. In het shirt van ti-Raleigh hielp Oosterbosch Joop Zoetemelk aan de gele trui en daarmee aan de eindoverwinning in de Tour. Naar verluid zou Oosterbosch niet de drang hebben gehad van een winnaar. Was dat wel zo, dan was zijn palmares nog veel groter. Niet voor niets luidt een oud-Brabants spreekwoord: “als m’n tante kloten had gehad was het mijn oom geweest”.

Ik heb Bert eenmaal ontmoet, op de uitreiking van De Zilveren Tulp. Ik mocht hem opvangen in het toenmalige Koningshof. Bertje was bloednerveus. Het gezelschap was immers  de top van Eindhoven! 

Oosterbosch wordt nog steeds bescheiden geëerd. Wielercafé Cyclist heeft een heus Bert-museum op het NRE-terrein. En een biertje: Bertje. De gemeente denkt nog steeds na over een pad of steeg met de naam van de wereldkampioen.

-8 oktober-

Vakwerk

De kathedraal van Jopie Huisman

Als je het Jopie Huisman museum binnenstapt krijg je de indruk in het middenschip van een kerk te zijn beland. En toch is het museum nergens een verheerlijking van de schilder. In tegendeel, het beeld dat wordt geschetst is eerder dat van een bescheiden man die de kunst overkwam. Mijn eerste kennismaking met Huisman was niet echt een aanbeveling: in de “TV-Show” van Ivo Niehe. Bij Huisman vraag je je af op welk niveau vakmanschap kunst gaat heten. Het dilemma episch en lyrisch. 

Terug naar Workum. Achterin in ‘het middenschip’ vertelt een film het complete verhaal. Knappe documentaire. Alle aandacht kan daarna naar de getoonde werken. Het overzicht is compleet, want Huisman heeft nooit werk verkocht. Dat was ook niet nodig. Hij was immers rijk geworden in de oud-ijzerhandel.

Het Bergense museum Kranenburgh stelde de ‘kunstvraag’ aan de orde in een mooie expositie van ‘geweven’ wortelstructuren. Dáár overheerst, zoals Singer in Laren, het gevoel van geld. De Bergense museumshop biedt desondanks kunstwerken in alle soorten en maten. Deels zelfs in rijen opgesteld. Te koop voor uiteenlopende prijzen. Zo zou een museumshop altijd moeten zijn. Ik miste er de posters van Verkerke. Huismans shop was bescheiden, net als de man zelf.

-29 september-

Bordeaux

Het Musée du Vin

Op papier is de Rive Droite, nauwelijks de moeite waard.  De wijk krijgt echter stapsgewijs een opknapbeurt.  Zo evalueerde de in onbruik geraakte kazerne tot het complex ‘Darwin’. Een toepasselijke naam, ook voor de appartementengebouwen eromheen. Alles gericht op de student. Even verderop een sleets hoekpand, maar nog steeds met een ietwat autoritair voorkomen. Een rusthuis voor brandweerlieden uit de jaren 1950. Rive Droite is niet rijk, maar ontwikkelt zich.

Aan de kades van de Garonne herbergt het ‘Lainé Warehouse’, het pakhuis voor koloniale levensmiddelen uit 1824, het mooie ‘Bordeaux Museum of Modern Art’. Daarnaast ‘Arc en Rêve’. Dit architectuurcentrum toont architectuur als middel om de wereld in beeld en in beweging te brengen. Er was een mooie presentatie van het Rotterdamse Architectuurcentrum over de invloed van Disney en haar beeldtaal op onze wereld. De impact is indrukwekkend.

Ondanks het complexe buitenaanzien toont het Cité du Vin in Bordeaux de grootsheid van alle wijn. Niet exclusief Franse wijn. Die aanpak past in het hart van de internationale wijncultuur. Zoals de wijn walst in het glas zo wentelt de bezoeker drie uur door een toegankelijke, prachtige presentatie. Om tot de ontdekking te komen dat het “glas nog minstens half vol is”. 

– 12 september-

Mignon

Circulair: fontein is stortbak

AirBnB Bordeaux. Een butler (term van de ‘gastheer’) kwam tien minuten te laat de sleutels brengen. Hij maakte dat voor zichzelf goed door in sneltreinvaart de schakelaars aan te wijzen en te verwijzen naar de huisregels. Over de buurt kon hij niets zeggen: “niet onveilig ‘s-avonds, maar ik woon in een heel andere wijk. Ik kan u niet wegwijs maken.” Hij bloosde bij de presentatie van een ‘circulair toilet’. Het fonteintje wordt gecombineerd met het waterreservoir. Werkt voor geen meter maar het blokje zag er schattig uit.”Mignon” zeiden wij en hij deed er verontschuldigend het zwijgen toe. 

De Garonne toont in Bordeaux smerig, een poepkleur. De oorzaak is niet de vervuiling maar de enorme kracht van het water, waardoor de bedding wordt omwoelt. De tekstschrijver van het ‘Cité du Vin noemt de kleur echter ‘blond’. In deze ‘wijn experience’ is dat geen overdrijving maar een karakterisering.

Ook schattig was het straatinterview. Vier verlegen-brutale 12-jarige jongens van kleur vroegen wat we van het museum vonden. We stonden bij ‘Strange Fruit’, opgedragen aan Billy Holiday. In een boom hangen drie hoofden: horen, zien en zwijgen. De jongens wisten meteen waar het aangrijpende kunstwerk voor staat. Het gesprek was even niet schattig meer.

-10 september-

La baa!

Een labyrint van fijne voeding, foto E. Leclerc, Dax

Waar vind je ongeveer 5 meter cornichons op een rij? In een Franse hypermarché, waar lange rijenvoedingsproducten in een rijke sortering een enorm labyrint vormen. Niet kleinschalig, wel  fascinerend.

De verse producten zijn van goede kwaliteit, de toonbank is rijk gesorteerd. De klant waardeert het vakmanschap van het winkelpersoneel. Er is ondanks de drukte tijd voor de klant. Op de visafdeling legt een visboer aan een jongen van ongeveer twaalf uit wat een zeeduivel is. En vooral diens tanden. De prepuber kijkt ongelovig bij het sterke verhaal van de wat schraal gebouwde man met navenante snor. Die begreep dat wantrouwen, liep weg en kwam terug met licht geplastificeerd verpakkingsmateriaal. Probleemloos versnipperde de kaak van de zeeduivel postuum het papier, geholpen door de duim van ‘de snor’. De hypermarché is een lelijke uitvinding, haar massaliteit een gruwel, maar de Franse keuken leidt er vooralsnog niet onder.

Helaas, je zoekt slechts een doosje verse scharreleieren. Driemaal verwees een bediende met de vrije linkerarm naar links met de uitroep: “la baa”. De visboer weet wel de weg. “Waar vinden we de eieren?” “Niet bij mij. Bij de haan, of eigenlijk zijn kippen. En hier  aan de kop van de tweede rij rechts.”

-8 september-

Balcon des Landes

Jeugd is jaloersmakend. Foto geplukt van internet

De wegen naar het balkon zijn kronkelig en smal. 80 km/u, dan houdt het wel op. Niet voor motorrijders. De relatief kleine motor voor ons neemt de volle breedte. Dat mag, want voor je rijdt pure vrijheid. De slanke benen van de bijrijder lijken het frame samen te knijpen. Haar wapperende haren omlijsten het plaatje: teenslippers, t-shirt, shorts. Hoewel zinloos halen we in. Nieuwsgierig naar de ridder voorop. Ook superzomers gekleed. 

Hoe krijgt deze ordinaire helm zo’n in frêle schoonheid achterop? Inhalen lukt, afstand nemen niet. Als een wesp blijft die nozem op zijn ‘opgevoerde bromfiets’ mij volgen. Het beeld is van alle tijden, jeugd is jaloersmakend.

Mugron. De lokale VVV verwijst naar een uitzichtpunt over het Balcon des Landes.  Daar ligt de maisakker in de weg. Het kerkplein biedt een alternatief. Het dorp zelf is landelijk en welvarend en bij een middagtemperatuur van 30 Gr. uitgestorven. Het sobere karakter van het centrum valt op. De regio heeft immers een eeuwenoude rijke wijncultuur. Frankrijk eert op pleinen niet alleen dorpsgenoten die bleven in het oorlogsgeweld. Op dit plein de buste van Claude Frédéric Bastiat; in de regio Dax een belangrijke magistraat. Internationaal werd hij echter bekend als een vernieuwend econoom.

-6 september-

Oorlogsinvalide

Foto geplukt van internet

Het viel niet mee om een terrasplekje te vinden. Door een zware regenbui bleven de stoeltjes onder de luifel. Aan het zinq nog slechts één croissantje. De patron geneerde zich toen hij het bordje aanreikte. Dit stukje Franse cultuur miste een arm aan de halfronde lekkernij. Het deed mij denken aan de aanwijzing in de metro bij sommige zitplaatsen: mutilés de guère. “Een oorlogsinvalide?”, vroeg ik. Hij kon er wel om lachen.

Zo’n grapje moet kunnen in Dax een stadje dat haar welvaart dankt aan de zorg om gezondheid. Al vanaf de Romeinen trekken de warme geisers een bijzondere combinatie van lijders en genieters. Dax kent het Musee Georgette Dupouy, dat geheel gewijd is aan de schilderes, die in de jaren vijftig-tachtig kennelijk een aanzienlijke bekendheid genoot. De herinnering aan haar wordt op aandoenlijke wijze in ere gehouden. De primitieve, muffe, presentatie van de kunstwerken en de al te talrijke lovende citaten geven een onbehaaglijk gevoel.

De meeste waardering verdient de arena; capaciteit 8.000 zitplaatsen. Gulle bloemwerken langs de tribunes maken het kleine strijdtoneel haast intiem. Bij de ingang indrukwekkende foto’s van stieren. Door de lens van de fotograaf zijn zij niet de slachtoffers, maar de helden van de arena.

-2 september-

La Rentree

Een kleine boekwinkel in Bordeaux

Morgen begint in Frankrijk het schooljaar en dat merk je op zondag 1 september in Capbreton. Op de boulevard is het lage aantal kinderen omgekeerd evenredig aan de leeftijd van de meeste wandelaars. Het is de tijd van de Rentree en dat betekent dat heel jonge gezinnen of juist kinderlozen zonder sportieve ambities Capbreton bezoeken. Die discrepantie zie je niet, alles is nog open, maar je voelt haar wel: de dynamiek is weg.

In Capbreton vloeit alles samen wat je langs de Franse kust kunt vinden. Het bloedrood van de arena’s aan de Fransbaskische kust, het diepe blauw uit Bretagne en het felle wit van de Côte Opale. De sfeer is zoals je die overal langs de Europese westkust ervaart. Te beginnen op Walcheren en eindigend in Saint Paul de Luz. Zo herinnert de laatste badplaats aan Blankenberge en Capbreton aan Wissant.

‘La Rentree’ gaf in Frankrijk niet het gevoel ‘we moeten weer’; eerder van een schone lei. Het was een gevleugeld begrip, niet alleen in de onderwijssector. Als fan van de HEMA zag ik in de Franse filialen en daarna in veel meer winkels “back to school”. Jammer want dat klinkt toch niet als ‘we hebben er zin in’. 

-1 september-

André Malroux

De Loire in Tours

“Heel Europa kan niet alle vluchtelingen uit Afrika opnemen. Dat lost hun probleem niet op”. Deze, of woorden van gelijke strekking, worden toegeschreven aan André Malraux. Hij was Frans schrijver en politicus van linkse signatuur. Hij overleed bijna een halve eeuw geleden. 

Tours, wandelend langs de Loire over de avenue met Malroux’ naam. De medeflaneurs zijn rijkgeschakeerd. In een studentenstad is dat niet verwonderlijk. Mensen van kleur die duidelijk  geen deel uitmaken van de academische ‘community’ bepalen het straatbeeld evenzeer. Tours telt ongeveer 130.000 inwoners. Dat is weinig, gelet op het prachtige stratenplan en de talrijke historische bouwwerken. Een stad met grandeur waarvan veel dateert uit de 19e eeuw. Het kopstation is van Victor Laloux en twee collega’s. Laloux ontwierp ook het (latere) Musée d’Orsay. In de 13e eeuw was Tours de hoofdstad van Frankrijk en dat zie je terug. Je voelt je meteen thuis, de sfeer is er aangenaam. Het sociale leven gaat door tot na tienen.

Desondanks boet de prachtige Rue National in aan aanzien in door de wat sleetse gevels. Alsof de stad moeite heeft haar status te handhaven. Aan de Avenue Malraux turen een man en zijn hond over de Loire. Ook een zichtlijn met eeuwigheidswaarde.

-30 augustus-

Druk

In Frankrijk loopt EV voor op Nederland, foto Fulli

Hoge druk is een vaste metgezel tijdens vakantie. Begin jaren zestig: de Zephyr. Zes cilinders, zes inzittenden plus een vriend. Op de trekhaak een oude Sprite. In z’n twee over de Alpen; verbruik 1 op 6. Dié druk heette actieradius. Een jerrycan reservebenzine nam de druk niet echt weg.

‘Actieradius’ maakt nu ruim baan voor ‘bereik’. Kan ik in Frankrijk op tijd een laadstation halen? En hoelang gaat dat laden duren? En hoe hoog is de parkeervergoeding als de batterij vol zit, maar wij nog niet? In Frankrijk wijst een Citroen C1-achtige ‘muis met stekkerstaart’ frequent de weg naar een laadstation. Die hoge nood is weg.

Een hoge druk die niets met autorijden te maken heeft is de natuur. Antwerpen kun je vermijden, Brussel is te doen, maar wegwerkzaamheden brengen de laadpauze met geplande sanitaire stop op onhaalbare afstand. Bruusk de doorgaande weg af, op naar een groene zone waar het struweel voldoende beschutting biedt om de grote boodschap natuurlijk te volbrengen. Wanneer was de laatste keer? Waar is die ontzettende rol toiletpapier? Die wordt node gemist. Goddank zijn er wetties. Ditmaal niet voor kinderbilletjes maar opa’s vingers. De volgende 700 kilometer blijft de herinnering aan de kleinkinderen thuis dichtbij.

-28 augustus-

Drieka min Tweka

Achterzijde met nieuw aangelegde tuin van Museum De Wieger in Derune, architect Kropholler, foto van het museum

“Drieka min Tweka, wat heb je dan? Blote billen.” Een van de vele (nu) foute grappen van mijn vader. “Tweka” was een merk badkleding en tricotage uit Geldrop. Tweka werd te duur en ietwat oubollig en verdween daardoor in de jaren tachtig nagenoeg van de markt. Weverijmuseum Geldrop stelde een expositie samen: ‘Duik in Tweka’. Het museum zelf is ook de moeite waard. 

Een deel van de kleine musea in onze metropoolregio brengt onze industriële en culturele geschiedenis dichterbij, zoals Museum De Wieger in Deurne. Het museumgebouw is het voormalige woonhuis van de beroemde dokter, apotheker, schilder en schrijver Hendrik Wiegersma. Het pand, van de hand van Kropholler, was al jaren in gebruik als museum. Recent werd De Wieger, een lokale bijnaam, niet per se een koosnaam, volledig omgebouwd. Van imposante dokterswoning tot een museale ruimte waarin beeldende kunst tot haar recht komt. De collectie, de exposities, ze ademen in alles de sfeer waarin de (welgestelde) Wiegersma en zijn familie leefden en werkten. 

Wiegersma en Deurne. Ze herinneren aan Coolen en Kortooms, en vooral aan zoon Friso. Ik bewonder “Telkens weer”, maar hij werd wereldberoemd in Nederland met Het Dorp. Dat dorp vind je niet meer terug, De metropoolregio wel. 

-31 juli-

Bastani

VittorioDesikan op Karavansara

De ‘Stadspoort’ in Eindhoven is een onopvallende hoek aan de Keizersgracht. Even verderop De Regent en de Emmasingel. Prachtige namen voor bekende plekken die bijna niemand kent bij naam. In die Stadspoort een ijssalon van naam: Bastani. ‘Bastani’ is niet een Italiaanse familienaam, maar is het Perzische woord voor ijs. What’s in a name?

Wat bastani inhoudt kun je ontdekken in Tilburg, aan de Havendijk, ter hoogte van de draaibrug. Daar, met het zicht op het water richting Piushaven, ontstond een onverwacht romantische plek. Dat komt door de Iranese vluchteling Vittorio (?) Desikan. Hij plaatste er enkele jaren geleden zijn kleine horeca-aanhanger met zijklep. Hij noemt het wagentje een ‘buitenhuiskamer’. Vittorio verkoopt er Perzische koffie, thee en ijs met cake. De gemeente betegelde de ‘pleisterplaats’ (Karavansara) en plaatste betonnen banken. Desikan legt er Perzische kleden over en bouwt de plek dagelijks uit. Oude meuk, maar mooi gepresenteerd. Inmiddels staat Vittorio ook bekend om zijn verhalen en gedichten waarmee hij de reputatie van zijn geboorteland eer aandoet. Karavansara werd een hit.

Het ijs is heerlijk. Het doet denken aan yoghurt-kersen, maar voller van smaak en textuur. En vooral: wat gember, iets van saffraan en nog wat. ‘Wat’ blijft echter een keukengeheim.

-26 juli-

Van Brunschot

Opel Olympia Caravan; foto Stellantis

In de rij van agent, brandweerman of copiloot paste niet een man in stofjas met een potlood achter het rechteroor. Maar toch. Ooit wilde ik zoiets.

Op woensdag bezorg ik 9 Veldhovenaren maaltijden. Soms warm, meestal koelvers. Het bezorgen zelf neemt drie-vier minuten in beslag. In die tijd ben je bij de meesten het enige gesprek van de dag. Je trekt de stembanden uit de kreuk, en soms verschijnt een glimlach uit een vergeten hoek. Dat lukt het beste aan de hand van het bestelformulier. Je wijst op nieuwe gerechten, ziet toe op een gevarieerde keuze. Je houdt afstand, al raak je na enige tijd toch wat vertrouwd met vaste klanten. 

Van Brunschot was een kruidenier, maar vooral een bezorger. Wekelijks haalde hij de boodschappenboekjes op. Al snel kende hij de voorkeuren van de klant en controleerde de bestelling. Tegen het weekend werd die thuisbezorgd, vaak met telefonische nabestellingen.Uiteindelijk heb ik dus de baan van m’n dromen. Onderweg rijden allerhande collega bezorgers rond zoals AH en Jumbo. Picknick steelt de show. Met afstand op 1 staat nog steeds de stationcar van Van Brunschot. Zo’n bestelauto was Not done buiten de lokale middenstand, maar ik had mijn keuze al gemaakt.

-18 juli-

Hohe Messe

Harry Mulisch en eerste echtgenote Sjoerdje Woudenberg (1971). Foto Wikipedia.

Hoog tijd voor een concert. De Hohe Messe hadden we nog niet gehoord. Uitvoerenden waren Het Koor en Orkest van Collegium Vocale uit Gent. Die kennen we van hun loepzuiver geluid, dus op naar het Concertgebouw.

Hoewel ik mij geen ‘boertje van buten’ voel, mag ik me graag kleden voor de gelegenheid. Tijdens een matinee is dat casual sjiek. In de zaal vielen de enorme verschillen in kledingstijl op. Enerzijds jonge dames in donkerblauwe jurken, heren in behoorlijk deftige pakken. Overdressed voor de tijd van de dag.  Anderzijds sportbroeken, zware kousen. Jacks getuigden van een natte zomer. De omroeper verklaarde de oorzaak van de verschillen: het concert was georganiseerd voor leden van “Vrienden van de Fiets” en leden van het VvAA, vrienden van de automobiel. 

Richting Centraal Station, ter hoogte van de draai in de Leidestraat, dacht ik aan Harry Mulisch. Ik zag hem er lopen, zo’n vijftig jaar geleden, en vroeg mij af of ik dit nationale voorbeeld van intellect en goede smaak een klein beetje op zijn plaats zou kunnen zetten. Met lichtbrabantse tongval vroeg ik hem enigszins gehaast: “Bent u hier  ook een beetje bekend?”  Hij was iets verbouwereerd, maar wees vriendelijk de weg naar het Americain. 

-1 juli-

Workum

Hotel Café Restaurant De Gulden Leeuw is zoals je het verwacht in een Hanzestad

Loopt Friesland achter? “Stumpel sedert 1729. De oudste boekhandel van Nederland”. Dat viel tegen. Boeken saai, onoverzichtelijk opgestapeld in lange rijen. Aan lezen gaat soms een diepe kniebuiging vooraf. Had mooier gekund.

“Hotel De Gulden Leeuw” beantwoordt volledig aan de verwachtingen. 11 Kamers, alle bereikbaar langs een kruip-door-sluip-door route met trappen en trappetjes, allemaal bekleed met kamerbrede vaste vloerbedekking van Bonaparte. Vanzelfsprekend in donkerblauw. De kamers schoon en redelijk ruim. 

Grote ramen in een donker gekleurd interieur. Het Sneker Café van drs P. Is niet ver weg. De grote tafel pal voor de tv was geserveerd met het oog op de wedstrijd Nederland-Frankrijk. Geen hond op straat; buiten onze tafel twee Duitsers die in de rust afhaakten. Om 23.15 u. verzocht de nachtwaker de gasten naar bed te gaan, of naar de concurrent.

Tijdens de avondmaaltijd diende het ontbijtformulier te worden ingevuld. Geniaal! Geen inhaligheid aan een buffet, alles ging keurig op.

Op de eerste warme zaterdagavond in de zomer reed zo tegen 21.30 u de bestelwagen van de groenteboer met geopende rolluiken over de Merk richting huis. De kar leek in de verte op een Hanomag en had ook de vergelijkbare blauwe kleur. Thuislevering is hier nooit weg geweest.

-26 juni-

System Fly

Soms is internetwinkelen heel leuk en kan zelfs een band ontstaan.tussen aanbieder en klant. De pakketdienst maakte in dit verhaal daaraan bijna een einde. Dus toch maar naar de winkel.

System Fly, Swatch staat voor Second Watch

..

19 februariBeste verzender,

Bedankt dat u contact met ons heeft opgenomen.
Uw e-mail is belangrijk voor ons en we streven ernaar om u binnen 1 werkdag te antwoorden. Met vriendelijke groeten,
Het Swatch Online-team 
Goedemorgen Willem Hornman,
 Bedankt voor uw bericht. Wij helpen u graag verder!

Helaas hebben we momenteel geen Swatch-winkel in Eindhoven. We zijn hier echter om u te helpen bij het maken van uw keuze of om u de ontbrekende informatie te geven die u nodig heeft over de Sistem 51 Irony – Sistem Slate.U kunt het horloge altijd online bestellen. Als het niet bij u past, is er een gratis retourformulier om het naar ons terug te sturen en uw geld terug te krijgen (binnen 14 dagen). Laat het ons weten als u nog meer vragen heeft of hulp nodig heeft! ?…
Beste Willem Hornman,Bedankt voor uw bericht. We begrijpen dat het fijn is om de winkel te bezoeken!
We hebben voor u contact opgenomen met onze collega’s van de winkel en gevraagd of het horloge beschikbaar is. Sistem Slate is helaas momenteel niet op voorraad in Rotterdam.
Wij zouden onze collega’s van andere winkels kunnen vragen of zij hem willen versturen naar Rotterdam zodat u hem daar alsnog kunt verkrijgen. Zou u dat willen?
Wij horen graag van u.

Goedemorgen Willem,

Bedankt voor uw mail. Wat jammer om te horen dat het horloge niet bevallen is als gewenst! Dit kan gebeuren, helaas. 
ik hoop dat u voor de rest fijn bent geholpen in Rotterdam, ons team daar is vaak van hoge kennis. Uw interesse in Sistem Fly is erg tof om te horen, ik zou daarin iets voor u kunnen betekenen.
Wij hebben in ons voorraad 1 laatste model van Sistem Fly in Nederland op voorraad, wat ik zou kunnen doen is deze als laatste exclusief beschikbaar maken op onze webshop. Het is goed om te weten dat als ik dit online zet, dit voor iedereen is.
Mocht u interesse hebben in de laatste ”Sistem Fly” in Nederland, laat het mij weten. Dan kan ik hem bijvoorbeeld om 11u vandaag online zetten met 1 stuk voorraad.

Ik hoop van u te horen Willem!

Met vriendelijke groet,
Timothy

Goedemiddag Willem,

Bedankt voor het snelle handelen! Ik heb het horloge al apart laten leggen en ga zorgen dat deze jouw kant op komt. Helaas is onze pakketdienst al geweest vandaag om 12:00 dus kon ik hem niet meer meekrijgen.
Ik stuur hem maandagochtend direct jouw kant op en dan verwacht ik dat hij dinsdag binnen is!
Alvast heel fijn weekend gewenst en bedankt voor het fijne contact.

Goedemorgen Willem,

Bedankt voor je terugkoppeling. Wij hebben zojuist voor jou gecheckt maar ik heb hem maandag al meegegeven met de post! Hij is weer teruggekomen (reden onbekend) en toen heb ik getwijfeld om hem zelf maar langs te brengen aangezien ik ook in Veldhoven woon, maar onze vaste koerier van Mikropakket wou hem wel afleveren.
Mocht die nou na vandaag weer niet traceerbaar zijn of niet goed gaan, breng ik hem zelf even langs!

Fijne dag Willem 🙂

Met vriendelijke groet,
Timothy

11 Maart

Beste Willem,

Hartelijk dank voor uw e-mail! Een mail op de zaterdag mag altijd, maar dit keer was ik wel even van mijn weekend aan het genieten haha ;)!

We zijn blij te horen dat u het horloge hebt ontvangen, ondanks de omstandigheden. Onze excuses voor alle hobbels onderweg, maar we zijn blij dat het is gelukt. Willem, bedankt voor het prettige contact en geniet van uw nieuwe Swatch!

We wensen u een fijne week toe. En wellicht, tot ziens!

Met vriendelijke groet,
Timothy

-20 juni-

Badjassen

Het Boscafé in Oisterwijk. Foto van Het Boscafé

De mooie traditie oma’s verjaardag te vieren gaat de derde generatie in. Dat de kleintjes overgrootmoeder niet gekend hebben maakt helemaal niets uit. Kleinkinderen en straks achterkleinkinderen praten bij met ooms en tantes. Ontdekken dat familiebanden niet intens hoeven te zijn om kostbaar te blijven. En het werkt.

De bosrijke locatie met een overdekt terras en uitzicht op een veilige speeltuin bleek een goede keuze. Het speeltuig was kletsnat, maar de regen bleef gelukkig weg. Na een paar rondjes enthousiast aanmoedigen moet grootvader dringend kijken naar de andere gasten. Wandelaars, fietsers en natuurlijk andere families. Eén daarvan onderscheidde zich door witte, warme, lange jassen met brede ceinturen. Als badjassen in de sauna. Gezien de waterkoude op het terras was het gezelschap nauwelijks overdressed. De dames trokken aandacht in de speeltuin; compleet met cocktailglazen en -houding. Wellicht mooi op tinder, maar niet in de vriendenkring. Keurig met een ondefinieerbaar rauw randje.

Op enig moment komt een vader aangesneld van de parkeerplaats. Alle mannen worden gehugd, sommigen met een zoen. De vrouwen moeten het doen met een zoen. De laatste maakt een opmerking. Een licht schouderophalen, een berouwvolle blik, nog twee zoenen, de derde op de mond. Pappa heeft zijn zaterdag gered. 

-1 juni-

Statiegeld

Ook ‘s-avonds druk

..

Het heeft lang geduurd en de retourregeling is niet waterdicht maar de straten tonen minder zwerfvuil. Iedereen blij. Behalve in de flesseninname. Daar wordt het elke week drukker.

De mensen die daar in grote aantallen drankverpakkingen inleveren zie je goeddeels niet terug in de winkel zelf. Hun enorme winkeltassen en vuilniszakken maken duidelijk: het gaat niet om het terugbrengen van thuis gebruikte verpakkingen. Hier is sprake van neveninkomsten. Met behoorlijke gêne sluit je aan naast de buurman voor het inname-apparaat. Mijn opbrengst is doorgaans een Euro. Die verdwijnt achter de donatieknop. Op dat moment voel je je een beetje een hufter. Je vindt het bedrag kennelijk niet echt de moeite waard, maar de buurman wel. Je zou hem jouw emballage kunnen geven, of de bon. Dat voelt als een aalmoes.  Dan toch maar de donatieknop.

Een klein jaar later. Eerst kijken hoe druk het is in de flesseninname. Twee zware Vito’s op leeftijd staan hinderlijk in de weg. Voor de schuifdeur een rijtje wachtenden. Onder hen stevige mannen met een enorme kratten vol flessen en blikken. Binnen slaat een innameautomaat op tilt. Die mannen staan niet te wachten op een aalmoes maar op hulp. Volgende week ’s-avonds  naar de Limburglaan.

-15 mei-

Arbeidsmigranten, asielzoekers, vluchtelingen. Het is de actualiteit van vandaag. Veldhoven was na de oorlog lange tijd de snelstgroeiende gemeente van Nederland. Het Erfgoedhuis Veldhoven vraagt zich in een serie artikelen af hoe Veldhovenaren in het verleden omgingen met ‘vreemdelingen’.

Sjoerdje Beerens leefde in drie culturen

“Friezin blijf je”

Merefelt, hoogste etage, uitzicht over Veldhoven. Ideaal voor een ‘starter’ op de woningmarkt, maar ook voor een moeder en oma van 98. Sjoerdje Beerens voelt zich er thuis. Zij vertelt waarom.

“Het was vorig jaar mei. Na 14 jaar in de Valgaten was het tijd voor een woning met zorg bij de hand. Dat geeft rust. Ik was nooit ziek. Toch moest ik na enkele dagen het ziekenhuis in. Longontsteking. Als mijn dochter Liesbeth toen niet bij mij was, had ik het niet gehaald.”

“Ik ben geboren uit Friese ouders. Mijn vader vond in de jaren 20 werk in Duitsland. Hij was melker van beroep maar in Friesland was geen werk te vinden. Friese melkers waren gewild in Duitsland. We woonden op een landgoed. We hadden het er goed. Thuis spraken we Fries. De meeste Duitsers dachten dat we Nederlands spraken. Buitenshuis spraken we natuurlijk Duits. We ervoeren geen problemen. Hoewel. Op de lagere school, met één klas voor kinderen van zeg 8 tot 14, hadden mijn broer, zus en ik het wel moeilijk. Die leraar treiterde en discrimineerde ons. Volgens mij zat hem dwars dat wij keurige kinderen waren die goed mee konden met de Duitse kinderen. Zijn collega’s spraken hem later daarop aan.

We werden er niet op aangekeken dat we arbeidsmigranten waren. Integendeel. De contacten bleven. Nog maar kortgeleden ging ik er met Liesbeth heen, voor het afscheid van een vriendin. En dat terwijl we al sinds 1945 uit Duitsland vertrokken waren.”

“Na de oorlog keerden veel Friezen terug. Duitse soldaten kwamen van het front en wilden desnoods zonder loon werken. Als ze maar te eten kregen en een bed. Friesland bood inmiddels voldoende werkgelegenheid. Ik was toen 20. Een vriendin kreeg kennis aan een man in Hilversum. Zij bood mij onderdak en al snel vond ik er een baan, hulp in een Duits gezin. Dat was geen pretje. Gelukkig leerde ik mijn man kennen en al snel trouwden we. Dat was in dat mooie stadhuis van Dudok in Hilversum. Mijn man was een uitstekende gereedschapsmaker bij Philips NSF. Hij kon naar Drachten. Dat was mooi geweest, maar de functie vond hij onder de maat. Daarop kreeg hij een baan aangeboden in Eindhoven. We startten in de Van Eijkstraat. Het huis was te klein voor vier kinderen. Uiteindelijk konden we naar een groter huis aan de Burg. Van Hoofflaan. Ik heb er zo’n 46 jaar gewoond. De kinderrijke wijk was in opbouw. Mijn zoontje van zes verongelukte bijna in een bouwput. Die was onvoldoende afgesloten. Gelukkig waren we er op tijd bij. Door kinderen maakte ik snel contact. Je afkomst en achtergrond waren niet interessant.”

Aan de muur twee Friese spreuken. Eén luidt: It is mei sizzen net to dwaen; met kletsen alleen kom je er niet. De tweede luidt in het Nederlands: vandaag donkere schaduwen, morgen volop zon. Zij vormen de samenvatting van Sjoerdjes leven: Je moet kansen zien en pakken. Sjoerdje: “Sa is it”.

-31 maart-

Ongenode buitenlandse gasten en petazzi

Ad en Cor

Stel je voor: de gemeente laat weten dat zij vanwege een ernstig woningtekort jouw huis heeft aangewezen voor huisvesting van vier mannen. Niemand wacht op zo’n toewijzing. In de oorlog was dat een normale procedure.

Ad van der Linden (91) en Cor van Kasteren (85) kunnen er over meepraten, al wordt die periode (1940-1945) wel herinnerd als kind.  Beiden kennen nog de leuke voorvallen, de prettige momenten. Toch weten zij uit eerste hand dat inkwartiering echt geen pretje was. Hun verhalen vullen elkaar aan. Logisch als het verleden zo ver is, maar ook zo vers in de herinnering. De vragen worden door beiden beantwoord.

Was de bezetter ook in jullie huis een bezetter, of misschien wel bezitter?

Ingekwartierde soldaten waren niet per definitie de bevelhebber in huis. Een voorbeeld: Om slijtage te beperken hadden de laarzen spijkers in de zool. Als soldaten -met laarzen aan- de trap opgingen werden ze resoluut door moeder naar beneden gehaald. Vader wees er overigens vaak op dat er ook goeie Duitsers waren. Die waren in de meerderheid. Je was bang voor mannen in het zwart, Duitse- en vooral Nederlandse SS’ers.

En aan tafel?

Het systeem was gebaseerd op angst. Je moest schrik voor ze hebben. Delen was er niet bij. Als je geluk had, kreeg je het beschimmelde zuurdesembrood dat zij zelf niet meer lustten. Dieren mocht je niet houden, die vraten immers mee van het weinige voedsel. Je moest zo wel een hekel aan de Duitsers krijgen. De fiets werd in de tuin begraven, een magneet onzichtbaar verstopt achter de meter. Kolenstook werd roofhout uit de bossen. En met het vliegveld in de buurt mochten we ‘s-avonds absoluut geen licht uitstralen. Je lag er ook vroeg in, met z’n vieren in één bed. Bij hun vlucht, vermoedelijk op dolle dinsdag, hadden wij veel schik. Op fietsen, op kar met paard, in wanorde sloegen de Duitsers op de vlucht. Een hele colonne, vanuit België. 

Bleef het in huis bij Duitsers?

Bij Cor thuis was dat wel zo, bij Ad lag dat anders. Begin mei 1940 had zijn zwaar zwangere moeder nog een bezoek gebracht aan familie in Venlo/Blerick. Door bombardementen kon ze aanvankelijk niet terug. Dat was misschien de spannendste periode in de oorlog. Die familie kwam na de bevrijding naar Veldhoven. Het ging wel, al werd er soms voor 22 man gekookt. Je moest creatief zijn. Zo had je Philiprak uit de kantine van Philips en nog zo’n creatieve vondst, Petazzi: aardappelen met wat erbij. Er kwamen ook nog Engelsen. Die werden vanuit Boxmeer ingekwartierd. 

Britse kostgangers waren makkelijker?

Hun positie was natuurlijk die van winnaar. Belangrijker vinden Ad en Cor het verschil in mentaliteit. De Duitsers hadden op het laatst niets meer uit te delen. De Britten wel en deden dat ook.Toch had de familie Van Kasteren tot in de jaren vijftig nog contact met de Duitse familie Oys. Aan de basis daarvan lag volgens Cor het besef dat de oorlog uiteindelijk alleen maar verliezers kent.

-30 maart-

Francien en Noud

Francien en Noud

De verhalen van Francien Somers (69) en Noud van Beek (71) gaan over hun moeders, Oekraïense vrouwen. Ondanks de leeftijd hadden deze vrouwen al veel meegemaakt voordat zij naar Veldhoven kwamen.

Hun geschiedenis gaat zo’n 90 jaar terug in de tijd. In de jaren dertig van de vorige eeuw lukt het Stalin niet om Oekraïne onder de knie te krijgen. Het enige dat naar zijn mening nog restte was de Holodomor. Oekraïne werd volledig afgesloten van alle voedingsproducten waardoor miljoenen inwoners de hongerdood stierven. Tegen die achtergrond leek de inval van Duitsland op een bevrijding. Snel werd duidelijk dat niets minder waar was. Veel Oekraïners, werden te werk gesteld in de Duitse oorlogsindustrie. De Veldhovense vaders van Noud en Francien moesten ook naar Duitsland.

Noud

“Mijn vader was een 17-jarige sigarenmaker bij Duc George toen hij werd aangewezen voor de Arbeitseinsatz in Duitsland. Dat deed de bezetter niet zelf. De kapelaan had de moeilijke taak om uit alle slechte keuzes de minst slechte te kiezen. Zo werd gekeken naar de gezinssituatie.

Hij werd tewerkgesteld in Oberndorf in de wapenfabriek van Mauser. Mijn moeder wilde na de oorlog niet terug naar het oosten. Zo belandde ze met mijn vader in Zeelst. Na de oorlog stonden Zeelst en de kerk niet open voor vreemde vrouwen.  Mijn moeder had in Oekraïne gestudeerd. De nonnen in Zeelst hebben haar Nederlands geleerd. Mijn moeder moest allereerst de catechismus in het Nederlands leren om te kunnen trouwen.” 

“In die periode kwamen vier Oekraïense vrouwen naar Veldhoven. Onderling hadden zij veel steun aan elkaar want Veldhoven was toen nog een verzameling van gesloten dorpen en buurtschappen. Alles wat vreemd was, was onbekend, ongewenst. Dat kun je je nu haast niet voorstellen. Bedenk echter dat de angst voor de Koude Oorlog sterk aanwezig was. Ik ben opgegroeid in D’Ekker. Een compleet nieuwe wijk met bijvoorbeeld een onderwijzer uit Goeree Overflakkee. Dat maakte de acceptatie makkelijker. Al bleven we nog best lang   ‘halfbloedjes’.”

Francien

“Dwangarbeiders uit Slavische landen moesten “Ost” op hun kleding dragen. Ze werden gezien als “Untermenschen” en door de Duitsers slecht behandeld. Mijn ouders leerden elkaar in Kassel in de Fieseler vliegtuigfabriek kennen. Daar heerste een zeer streng regime. Na afloop van de oorlog trouwden ze in Duitsland en keerden samen terug naar Veldhoven.”

“Vader was welkom maar waarom met een Russin? Mijn moeder voelde zich aanvankelijk opnieuw achtergesteld. Ook mocht ze van de pastoor niet met mijn vader samenwonen. Ze moest eerst de catechismus leren en voor de katholieke kerk trouwen. Na enkele jaren elders, verhuisden mijn ouders terug naar de Locht en werden daar gepest totdat een dorpsgenoot er een einde aan wist te maken.” 

“Mijn moeder kon goed kippen slachten. Aanvankelijk voor onszelf, later groeide dat uit tot een bedrijfje. Geleidelijk aan werd er met andere ogen naar haar gekeken. Niet als Rus maar voor wie ze zelf was. We bekijken de situatie in oorlogsgebieden vaak vanuit onze situatie. Vluchtelingen laten wel de ellende achter. Hier een leven beginnen is een ander verhaal.”

-29 maart 2024-

Kammetje

Vetkuif met buikschuiver, jaren zestig de Jordaan, foto Hollandse Hoogte De Spaarnestad

Zaterdagmiddag, begin jaren zestig. Riek, onze hulp in de huishouding, nam mij mee naar haar huis. Ik werd ‘uitbesteed’. Haar broer maakte zich klaar voor de avond. Hij werkte aan zijn vetkuif: eerst water, dan gel en daarna aan het warme achtereind van een stofzuiger. Heel wat anders dan mijn moeders droogkap.

Jarenlang was Wim mijn kapper.  De coupe was simpel: alsof ik net van mijn Little Honda (een brommer) stapte. En dat was meestal ook zo. Na vijftig jaar toont zo’n kapsel onverzorgd. Dat begint met de haardichtheid, die met zo’n 80% is afgenomen. Onder dat doorschijnende haar een al opkomende halve maan. Sympathiek slordig gaat over in onverzorgd oud. Om deze teloorgang enigszins toonbaar te houden ‘ga je wat rapper naar de kapper’. De jonge barbier geeft je het gevoel dat je met meer weggaat dan je kwam. In de spiegel herken ik bijna tv-bakker Rudolph van Veen. 

In het speelpaleis toverde ik gisteren een kam uit mijn kontzak. De vierde in een jaar tijd, maar de eerste voor mijn kinderen. De oudste viel het meteen op: “Goh pap, dat deed opa ook altijd”. Mijn tweede kind zag een week eerder al gelijkenissen. Ouder worden heeft leuke kanten.

-26 februari 2024-

Heel Holland bakt

Josée is jarig

Er is er een jarig. Het cadeautje is gekocht. De verpakking is van een museum, dus dat zit goed. De bloemen vallen voordelig uit. Niets staat de trip naar de jarige in de weg.

Behalve dan een wit schaaltje met daarin het eiwit van vier ‘groene’ eieren. Het klinkt onsmakelijk, maar Ottolenghi wijst de weg naar gebakken lucht, verpakt in riet- en kristalsuiker. Daarbovenop tonen van kaneel. Dat lijkt lekker. Een extra traktatie!

Het schaaltje valt kapot, De temperatuurmeter weigert dienst. Toch lukt het om de massa op de juiste temperatuur te krijgen. Na acht minuten kloppen in de keukenmachine is het beslag goed van smaak en stijf. Gelukkig er blijft nog wat op de liklepel. Twee eetlepels geven vorm aan wat uiteindelijk meringues moeten worden. Dat lukt wonderwel. Na 2 uur wachten op 110 GR. C. op het eindresultaat.

Vier eiwitten zijn goed voor 7 prachtige schuimkoppen. Maar dan. Een goede meringue is krokant van buiten en van binnen zacht, niet taai. Bij mij doorgaans wel. The proof of the pudding is in the eating, Met zes gasten aan tafel is dat een uitdaging. Gaan ze mee, of wacht ik een dag of twee? Wachten! Bakken, een spannende hobby. 

– 6 februari 2024-

Ivo de Wijs

Ivo de Wijs, tekstschrijver, dichter cabaretier en radio-presentator

De gids loodste ons door de LocHal. Op weg naar het Luisterlab passeerden we de portretten van vijf Tilburgse stadsdichters. Ik miste een beroemdheid. “Ivo de Wijs? Maar die was nooit stadsdichter. En hij woont ook niet meer hier.” Roem is vergankelijk.

Ik ben een fan. Hij sprak mij aan door zij cabaret, later zijn teksten en Tilburgse tongval. Dat hij ooit leraar Nederlands was op mijn laatste middelbare school was nauwelijks interessant. Van Gogh was er ooit leerling. Zijn teksten zijn voorbeeldig. De inhoud altijd gelaagd. Soms ‘Light verse’, en altijd in de buitencategorie. Hij schreef voor velen; van Jenny Arean en Samson en Gert tot Youp van ‘t Hek. Ik viel voor ‘De Brug terug’  https://www.nrc.nl/nieuws/2004/06/11/ivo-de-wijs-7689875-a518728 . 

Voor mij is De Wijs dus een absoluut bekende Nederlander. Voor velen is hij dat allang niet meer. Op een decembernacht interviewt Lotje IJzerman in het programma ‘Nooit meer slapen’ de oud-radiopresentator. Voor Lotje is De Wijs een man uit een andere tijd. Hij veroverde IJzerman met zijn spontane, ongekunstelde antwoorden.  Tien minuten voor afloop moet hij “echt even weg”. Onmogelijk in een life-uitzending. “Geen probleem, we draaien een pauzemuziekje.” Hij was net op tijd voor de afronding. Typisch De Wijs.

 

– 31 januari 2024-

Harmonie

Philharmonie zuid Nederland in het Muziekgebouw, foto ED

De Piazza was de klankkast voor een dweilorkest. Een valse start van de muziekavond. In de feestelijk verlichte galerij voor het Muziekgebouw klonk romantische muziek. Dat was beter. De zangeres vertolkte nummers van Melanie. Haar ogen vielen op, haast die van Melanie zelf.

Philharmonie Zuid was in topvorm. Voor de pauze met de gebroeders Jussen op hun best. Het concert was tevens een eerbetoon voor een orkestlid dat na 43 jaar afscheid nam. Ongetwijfeld hebben we hem nog in het POC zien spelen.

De wachtrij bij het herentoilet was lang. Een vrouw werkte zich naar voren met twee glazen wijn. “Ik drink jouw wijn ook op, we zijn al laat”, riep zij richting urinoirs. Een dissonant? Haar man draaide zich om en ging onzeker haar kant op. Hand aan de broek. Broek, gulp ceintuur, alles los. “Pak jij de glazen schat, dan trek ik de zaak omhoog? Recht blijven staan.” Niks dissonant, harmonie.

Terug naar de auto hoorden we Zuid-Amerikaanse muziek uit een JBL-boxje. De straatartiest bood alleen maar zicht op zijn ritmisch bewegende bovenlichaam. Een kunstenaar moet zijn grenzen kennen. Thuis wordt de sfeer abrupt onderbroken. Wifi weigert. Waar bleef de tijd van slechts één druk op één knop?

– 27 januari 2024-

Knuffel

Een van Boris’ knuffels

“Hallo, u bent vast de opa van Boris. Ja, dit is de rij. Mijn kleinkind staat daar. Het ging toch nog snel met uw schoondochter. Ach ja. De tamtam hè? Gaat het goed met moeder en dochter? Doet u de hartelijke groeten?” “Dat zal ik doen, nog een fijne dag mevrouw.“ “Hoe weten ze dan van wie?” “Half lang blond haar, sprekende ogen en een prettig warme stem.” “U zegt het.”

“Hai. Ik ben Ginger. Mijn moeder heeft twéé kindjes in haar buik”. “Zo, daar kan Boris’ moeder niet tegenop. Duurt het nog lang?” “Nee hoor. Ze komen na de skivakantie”.

“Boris, wil je met Marc meelopen?” “Opa! Hij heet geen Marc. Hij heet Maurits!”

Net als opa vindt Boris nieuwe omstandigheden bij voorbaat spannend. Het verkeer rondom de school is voorkomend als opa met bakfiets komt aangeslingerd. Hoe lomp sluit zich daarentegen de rij disproportionele gevulde SUV’s. Voor diezelfde opa, maar dan gehuld in zwarte jas met opstaande capuchon. Door de regen op weg naar de eigen auto.

‘s-Avonds wordt op bed de dag nog eens doorgenomen. Een zusje erbij, met opa naar school. Gelukkig gingen de knuffels mee uit logeren. Dat helpt, ondanks de afgrijselijke grijns van die dino.

-20 december 2023-

Pasmans

Bloemen van Pasmans

“Goedemorgen, met Pasmans. Wat kan ik voor u betekenen? Jazeker. We bezorgen op zaterdag. Heeft u een zakelijke rekening? O ja. Ik zie het. Waar moet het boeket naar toe? Uw adres? Om 08.30 u.? U verrast uw echtgenote bij het ontbijt? Dat kunnen we niet beloven. Op particuliere adressen kunnen we helaas geen tijden afspreken. Slechte ervaringen. Dan moet uw vrouw lang in bed blijven. We beginnen om 09.00 u. Nee hoor, thuisblijven hoeft niet. Wij komen nooit tevergeefs. Er is altijd een buur die de bloemen aanneemt. U krijgt dan het huisnummer op een briefje.

Welke stijl, sfeer, moet het boeket hebben? Wilt u een bepaalde kleur of vorm. Een hoog plukboeket of een biedermeiertje? In deze tijd doen we veel met rood en kerstaccenten. Die zijn dan in zilver of goud gespoten. Nee. Aan engelenhaar doen we niet en ook niet aan spuitbussneeuw.

Laat ik de vraag anders stellen: hoeveel wilt u uitgeven? Ja, daar kunnen we wel wat mee. U wilt kleurrijk en een staand boeket? Wat mag er op het kaartje staan? “45 Jaar”. Bent u al 45 jaar samen? Gezien de boeketwensen heeft u vast een levendige relatie. Ik wens u zaterdag veel plezier.”

-9 december 2023-

Het sinterklaasjournaal

Foto van de site van het Sinterklaasjournaal

Het Sinterklaasjournaal was al de hele week in de ban van een gezagscrisis in het Grote Pietenhuis. Een aantal Pieten vond het niet eerlijk dat zij niet zelf hun schoen mochten zetten. De hoofdpiet had dat verboden. Hij vond dat er geen ruimte was voor ongemakkelijke wensen in aanloop naar 5 december. Gelukkig riep de Sint zijn hoofdpiet tot de orde. Hij sprak: als veel pieten iets belangrijk vinden dan moet je daarmee rekening houden. Inmiddels gaan kinderen in het land aan de slag. Zij zetten schoenen klaar met iets erin. Voor de pieten. Probleem opgelost. Zo klaar als een klontje.

Aansluitend besteedde het jeugdjournaal aandacht aan de leerlingen van een islamitische basisschool. Kortweg snapten zij niet waarom ze strakjes niet meer welkom zouden zijn in hun eigen land. Zij hebben de koran, anderen de bijbel. Ook geloof. Zij doen allemaal hun best en vinden het fijn in hun land. De onzekerheid spatte van het scherm.

Mijn kleinkinderen van vijf en zes jaar waren in gedachten nog bij het pietenoproer. Zij kregen het item op het jeugdjournaal niet mee. Ik hoefde dit probleem dus niet uit te leggen. Gelukkig maar, het was me niet gelukt. Zo klaar als een klontje.

-26 november 2023-

Make a wish

Foto van Freepik

“Dag meneer. Sorry. Ik trek u de kou in. Kent u ‘Make a wish’”? “Ja”, zei ik, maar dat hoorde zij niet. Op mijn leeftijd is het raden naar de leeftijd van het mooie meisje. Ik hoorde haar ook niet, dacht aan de keren dat ik collecteerde. Met een degelijke bus, met sleuf waarin tandjes. “Dat mag niet meer, meneer. Te gevaarlijk, met zo’n grote opbrengst over straat. Wij hebben een loterij. U bepaalt wanneer u stopt. Maar daar gaat het natuurlijk niet om.”

Ik verwachtte de buurvrouw aan de deur. Een collectant is ook welkom, maar alleen voor eenmalige betalingen. Andere acties vergeet ik te annuleren. Dat is hun verdienmodel. “Het gaat natuurlijk om de kinderen in ziekenhuizen met nare witte kamers. Die halen we een dag uit die ellende. Misschien heeft u ook jong in een ziekenhuis gelegen. Ik weet nog wel toen ik jong was….”

Ach kind, er zit misschien wel 50 jaar tussen jou en mij en jij kijkt al terug op jouw jeugd. Blijf er nog even want herinneringen worden snel voltooid verleden tijd. Dat zei ik allemaal niet. Als ik toch meedoe, doe ik dat dan omwille van het mooie meisje? Schande, oude man!

-3 november 2023-