“Ik deed zelf de was”
Pieter neemt afscheid van Leergeld
Het “Veldhovens Weekblad” bood ruimte aan drie artikelen van Leergeld. Dit is het derde verhaal, in de oorspronkelijke versie
“Ik schaam me niet. Ik mag trots zijn omdat ik in plaats daarvan de hulp accepteerde die Leergeld mij bood.”
Aan het woord is Pieter, net 18 geworden en trotse zoon van een nog trotsere moeder, Patricia. Zij beviel op haar 22e van haar zoon. Haar leven was 19 jaar een rollercoaster, maar nu heerst vooral rust in hun huis in hartje Veldhoven.
De aanleiding tot ons gesprek is het afscheid van Pieter van de Stichting Leergeld Veldhoven en de Kempen, die hem en zijn moeder zo’n vier jaar heeft bijgestaan. Tot 18 jaar kan een kind of de ouders een beroep doen op de stichting. Daarna moeten de kinderen het zelf kunnen. We laten Pieter en Patricia aan het woord.
Pieter
“Ik ben zo’n vier jaar lang geholpen door Leergeld. Die hulp was nodig want door de ziekte van mijn moeder was er nauwelijks inkomen. Mijn moeder kreeg kanker tegelijkertijd met haar zwangerschap. Het was kantje boord, zo is mij vaak verteld. In 2010 werd zij genezen verklaard. 7 Jaar later kreeg zij ernstige last van verklevingen als gevolg van de kankerbehandelingen en medicijnen. Het werd haar bijna fataal. Steeds zei men tegen mijn moeder én tegen mij: ‘Houdt afstand, bind je niet teveel. Het is terminaal.’ Of: ‘Neem maar vast afscheid, ze komt hier niet uit’. Ik woonde maandenlang alleen thuis. Ging maar heel af en toe naar mijn moeder. Opa bracht soms eten. Ik deed zelf de was. Ik wilde geen medelijden. Ik ging niet naar school. Ook al was er familie, waren er vrienden van school, bij Marvilde. De problemen moet je toch zelf dragen. Voetbal was mijn uitlaatklep: tweemaal trainen en 90 minuten je hoofd laten leeglopen. Ik ben er trots op dat ik best wel goed ben als scheidsrechter. Dat schijnt best wel bijzonder te zijn.
Mijn moeder en ik zijn er doorheen gekomen. Zij is nu beter dan ooit met goede medicatie en goede mentale coaching. En ik? Raar misschien, maar ik ben blij dat ik dit heb meegemaakt. Het maakte me tot wat ik nu ben. Ik laat niet over me heen lopen. Niet door leeftijdgenoten, niet door docenten. Ik volg een vakopleiding tot timmerman. De vader van mijn vriendin is dat ook en stimuleert me. Ik leer met geld omgaan en keuzes maken. Het was zwaar maar ik ben er goed uitgekomen”.
Patricia
“Pieter had jaren een prima peetvader die moest dealen met een ziekelijke vriendin die bipolair is. Een vriendin die eindelijk na jaren en jaren uit de kast kwam. Hij wist het, ik wist het, de omgeving wist het. Toen was ons gezinsleven zwaar om vol te houden. Ik kijk met veel waardering op hem terug. Leergeld? Het is de praktische steun, het meedenken. Je voelt je als ouder tekortschieten als je kind niet kan meedoen. Schoolboeken, sport- en andere kleding. Allemaal betaald door Leergeld. Goddank was Pieter blij met alles.
Nu moet hij het zelf doen en dat gaat goed. Hij leert de waarde van het geld kennen, zoals sparen voor een rijbewijs. Zonder dat kom je er niet.”
Fotobijschrift: Marvilde, de club van Pieter, gaf veel afleiding in moeilijke tijden en biedt nu een uitdaging van formaat.
-12 januari-
Wij zijn geen heiligen
Het “Veldhovens Weekblad” bood ruimte aan drie artikelen van Leergeld. Dit is het tweede verhaal.
Veldhoven In de Kempen staan meer dan ooit gezinnen financieel onder water. ‘Stichting Leergeld Veldhoven en de Kempen’ helpt kinderen uit die gezinnen. De aanmeldingen zijn echter relatief laag. Het aantal vrijwilligers van Leergeld nam in het afgelopen jaar af, maar is weer stijgend. “Daardoor kunnen we weer meer gezinnen helpen bij de eerste stap bergopwaarts. Dat geeft veel voldoening.” Aan het woord is Angela van Gerwen, voorzichter van Leergeld. Tijd voor wat vragen.
Waardoor nam het aantal vrijwilligers af?
“De belangrijkste reden is Corona. Deze pandemie is de oorzaak van heel veel problemen. Menigeen kampt nu met long covid. En hoewel rustig, is het virus nog niet verdwenen. Daarnaast zien we ook bij ons vergrijzing. Er is veel waardering voor ons werk waardoor we onder de nieuwe ook jongere vrijwilligers zien. De vijf welzijnsorganisaties die zich hebben verenigd in Veldwijzer tellen zo’n 500 vrijwilligers. Een heel leger, en gelukkig maar, want dat is hard nodig.”
Het aantal vrijwilligers neemt dus toe. Wat is hun drijfveer?
“ ‘Wie goed doet, goed ontmoet’. De vrijwilliger ervaart de waardering voor de ondersteuning. Bij mij is het glas doorgaans half vol. Als vrijwilliger ga je uit van het goede in de mens. Vrijwilligers zijn daarmee geen heiligen. Mijn kinderen noemen mij wel eens een zever en vreselijk eigenwijs”.
Veel mensen hebben het slecht door de onzekere tijden en de hoge energietarieven. Toch zien we drukke winkelstraten in kerstsfeer. Volle restaurants. Is die armoede er wel?
“Klopt, de terrassen zijn overvol, compleet met terrasverwarming. Die luxe zal wellicht na Nieuwjaar uit het straatbeeld verdwijnen. Omdat het niet meer kan. Vanwege het klimaat, vanwege de kosten. En wie zie je op de terrassen? Geen gezinnen met kinderen. Het zijn erg moeilijke tijden voor heel veel mensen. Mijn boodschap: tel je zegeningen. Ik realiseer mij terdege dat je met veel zorgen weinig van de zon kunt genieten. Niet iedereen kan aan de knoppen van zijn leven draaien.”
Even terug naar Veldwijzer. Hoe gaat de samenwerking?
“Die is nu al heel goed. In bijzondere gevallen bespreken we casussen door. In zo’n geval kunnen hulpvragen zonder dubbel werk overgaan naar een andere welzijnsorganisatie. We noemen dat ‘met een warme handdruk’”.
Leergeld helpt uitsluitend kinderen en dan ook nog alleen in natura. Helpen die kleine beetjes wel?
“De gezinnen die wij helpen zitten veelal in een uitzichtloze situatie. Met Sinterklaas stopten wij een kleine attentie in de brievenbus. Dat is een lichtje aan de horizon. Het gezin voelt dat het niet alleen staat. Ouders ervaren dat het kind gezien is, er mag zijn. Dat kind komt er wel. Dat gevoel helpt.”
Hoe maak je onzichtbare armoede zichtbaar?
“Door de problematiek zichtbaar te maken, evenals onze steun. Het taboe op hulp moet weg. Onze hulp helpt de kinderen met een achterstand. In de GLOW-wandeling zag ik een uitspraak van een echte heilige: Augustinus. Hij schreef “Wij zijn de tijden”. Je kunt zelf je leven verbeteren, de eerste stap zetten. Een beroep doen op Leergeld is zo’n eerste stap. De moeilijkste, dat ook. Het is de wel de weg voor de kinderen naar een eerlijke toekomst.”
-23 december-
Eef
Het “Veldhovens Weekblad” bood ruimte aan drie artikelen van Leergeld. Dit is het eerste verhaal.
“Zie de die kast? Een afdankertje van een kennis, een computerkast. Zo wilde ik hem ook gebruiken maar kreeg hem de trap niet op. Ik heb hem zelf helemaal opgeknapt en staat nu te pronken in de kamer. Zo’n kast is veel meer waard dan de sjiekste van Ikea. Ook al was herstel een stuk goedkoper dan de mooiste aanbieding.”
Aan het woord is Eef, een moeder van middelbare leeftijd met twee kinderen. Zij heeft het zwaar gehad in de afgelopen jaren. Nu begint zij er bovenop te komen en wil zij haar verhaal delen met lezers van het ‘Veldhovens Weekblad’.
Armoe
“Ik trouwde met een man waarvan ik de negatieve kanten pas na enkele jaren leerde kennen. Hij was vermogend en ik deelde in die welstand. Maar er waren nog een tweede geldstroom en voor mij onbekende activiteiten. Uiteindelijk was hij weg en waren er twee kleine kinderen en een enorme schuldenberg. Man onvindbaar, geen alimentatie voor zijn kinderen. En daarmee zou ik voor jaren opgezadeld zijn geweest als de gemeente mij niet had geholpen met schuldhulpverlening. En Woonbedrijf, met deze knappe woning. En Leergeld met praktische ondersteuning. Ik had grote problemen en ook heel veel kleine problemen. Die kleine problemen vreten net zo veel energie. Zoals twee laptops, of het abonnementsgeld voor een vereniging. Leergeld hielp zogezegd in natura. Je kunt je energie in andere problemen steken. Weer een stapje vooruit.”
Loser
“Wat is armoe? Als je door de Nettorama of de Aldi loopt en aanbiedingen laat liggen omdat je weet dat een onmisbaar apparaat batterijen nodig heeft. Als je nauwelijks inkomen hebt en hoge schulden dan kun je niet elf maanden sparen voor het abonnementsgeld. Zo simpel is dat. De situatie is dan uitzichtloos want het is niet alleen sport of kleding. Je bent echt constant aan het rekenen. Je voelt je slachtoffer, de ‘erfenis’ van je voormalige partner neemt je in de tang. Die schulden bleven je herinneren aan die tijd met hem. Je bent volkomen afhankelijk van anderen. De familie weet niet van de financiële problemen die ik had. Goede vrienden wel. Ook die hielpen mij.
Ik voelde me geen loser. De eerste fase is die van slachtoffer. Daarna kom je in de tweede periode. Daarin neem je het heft weer in handen. Die eerste stap zetten, naar de gemeente, om hulp vragen, dat is de moeilijkste stap. Heb je die eenmaal gezet, dan kom je er wel. Dan voel je je juist heel sterk.”
Mantelzorg
“Ik heb 4,5 rotjaren achter de rug. Nu ben ik zover dat ik met mijn gezin op eigen benen kan staan. Niet alleen. Die jaren hebben hun tol geëist ook op mijn lichaam. Daarom werk ik nu in deeltijd. Dat kan omdat Leergeld ondersteunt bij Stella, mijn jongste. De oudste is al 19. Leergeld zoekt de balans tussen wat ik kan en waar zij zinvol kan aanvullen. Dat is nu alleen nog de contributie voor de sportclub. En de energie die ik over heb? Die steek ik als vrijwilliger in ondersteuning van mantelzorgers.”
Omwille van de privacy zijn de namen Eef en Stella verzonnen
-14 december-
Jaarlijkse aftrap
Stichting Leergeld De Kempen werkt het hele jaar door. Het kenmerk van kinderen is immers dat zij blijven groeien tot zij volwassen zijn. Toch zijn er momenten waarop je even op ‘hold’ gaat. Bij die gelegenheden ontmoeten de vrijwilligers en de bestuursleden elkaar. De ‘aftrap” is zo’n treffen. Dit jaar in het buitengebied van Hapert. De voorzitter moest helaas zich afmelden in verband met een coronabesmetting. Gelukkig had zij haar huiswerk tijdig voorbereid en kon namens haar haar opening toch worden uitgesproken.
De boodschap van de voorzitter was duidelijk: het gaat goed met Stichting Leergeld Veldhoven en De Kempen, vooral financieel. Echter: er wordt door steeds meer gezinnen een beroep op Leergeld gedaan, terwijl het aantal vrijwilligers niet navenant toeneemt. De voorzitter memoreerde onder meer de actie waarin Groepen 8’ers een eenvoudige smartphone kregen. Voor veel ouders was het nieuw te horen dat scholen de mobieltjes inzetten voor het doorgeven van roosterinformatie en zelfs lesinformatie.
De leerlingen van het Pius X-vmbo bezorgden de “Leergelders” een smaakvolle parade van kleine hapjes, hoewel de maatvoering van de gerechtjes royaal was. Er was veel waardering voor de wijze waarop de keukenbrigade en de bediening hun leerstof in praktijk brachten.
-8 oktober-
Smart Phones voor Groep 8
Ook nog jonge kinderen kunnen niet meer zonder smart phone. Eenmaal in groep 8 van de basisschool wordt steeds meer gecommuniceerd via appjes. Alle reden voor “Stichting Leergeld Veldhoven en de Kempen” op zoek te gaan naar betaalbare telefoons voor basisschoolleerlingen. ‘Leergeld’ werd daarbij geholpen door Maarten van Dommelen van “Mobile Friends” in Veldhoven. Waarom was die hulp nodig?
Van Dommelen: “De 100 stuks die ik voor Leergeld zou inkopen was eigenlijk een veel te laag aantal voor de grote aanbieders. Het is toch nog gelukt. Je weet de weg en dat scheelt.” “Ouders en kinderen op basisscholen krijgen steeds vaker en meer informatie via internet. Eén computer of tablet in huis is dan onvoldoende, zeker als leerlingen thuisopdrachten gaan krijgen.” De hulp van “Mobile Friends” was nodig omdat er een tekort is aan (chips voor) mobiele telefoons en de prijzen navenant stijgen. Hoewel kleinschalig en gericht op Veldhoven en omgeving bouwde “Mobile Friends” een eigen positie op als aanbieder van communicatieapparatuur en toebehoren. Heeft het tekort aan chips nog gevolgen gehad voor de kwaliteit van de telefoons? “Nee. Ze krijgen allemaal een goede telefoon, voorzien van de noodzakelijke apps. Ze kunnen er nog jaren mee vooruit.”
-18 augustus-
Ab van Hooff neemt afscheid
Tijdens zijn drukbezochte afscheidsreceptie overhandigde scheidend BMW-dealer Ab van Hooff (64) een flinke cheque aan Stichting Leergeld Veldhoven en De Kempen. Het bedrag werd opgebracht door klanten en relaties die langs deze weg Ab hielpen bij een mooi gebaar.
Waarom koos Ab voor een goed doel en waarom koos hij voor Leergeld? “Zo’n inzameling is een kleine moeite en het goede doel is een dankbare bestemming. Waarom Leergeld? Al eerder werkte ik mee aan acties zoals het evenement in Knegsel met Karin Bloemen en het Cultuurplein in ’t Oude Slot. Leergeld richt zich op Veldhoven en de Kempen. Ze hebben direct contact met de kinderen, een mooie organisatie die goed werk verricht. Mijn grootvaders, Pietje de Jong, veldwachter en Albertus van Hooff, de eerste burgemeester van Veldhoven, zijn nog steeds levende begrippen. Ik mocht het mooie autobedrijf van mijn ouders overnemen en uitbouwen. Dat lukte dankzij een trouwe klantenring die voor een groot deel uit Veldhovenaren en Veldhovense bedrijven bestaat. Zo’n afscheid is een mooi moment om wat terug te doen.”
Bij BMW denk je niet in de eerste plaats aan kansarme gezinnen. Is dat niet raar? “BMW is inderdaad een topmerk dat zich kenmerkt door de continue focus op ontwikkeling, verbetering. Dat wil je ook voor álle kinderen. Daarom die actie. De cheque heb ik in een doos met suikersloffen van Bakker Moeskops gestopt. Dat heeft het Leergeldteam wel verdiend.”
-12 juni-
Kansarmen blijven in De Kempen anoniem
De 15e verjaardag van ‘Leergeld werd gevierd met een symposium: Kansrijk Armoedebeleid. “Ophalen”, dat was de opdracht die de deelnemers van dagvoorzitter Sjoert Bossers kregen. Deel informatie en ervaringen. Die opdracht werd goed opgepakt door de deelnemers aan de paneldiscussie aan het einde van het informatieve symposium.
Met armoede loop je niet te koop. Het herkennen van financiële achterstand bij kinderen is dus complex. Het Sociaal en Cultureel Planbureau en het Centraal Planbureau lieten zien dat de armoede in Nederland toeneemt. En dat na een aanvankelijke verbetering van de welstand in ons land. Slachtoffers zijn niet in de eerste plaats de ouderen maar juist de kinderen. In vergelijking met het buitenland scoort Nederland lager als het gaat om bescherming van kinderen tegen armoede. Gelukkig ziet de regering dat ook en komt er vanaf het derde kind meer kindgebonden budget voor het gezin.
Een belangrijke belemmering is dat de politiek graag scoort op korte termijn, terwijl de investering in hulpbronnen pas echt resultaten laten zien op lange(re) termijn. Zou je op die hulpbronnen inzetten dat hebben de kinderen straks meer kansen dan hun ouders nu. Denk bij hulpbronnen aan voorschoolse educatie, taal en rekenvaardigheden. Kortom: lichamelijke en geestelijke gezondheid en gedrag.
-14 mei-
Digitaalhuis de Kempen breidt uit
DigiTaalhuis De Kempen en Stichting Leergeld Veldhoven en de Kempen tekenden dit voorjaar een samenwerkingsovereenkomst. De samenwerking richt zich op inwoners van de Kempen die hulp nodig hebben bij het verbeteren van de basisvaardigheden: rekenen, lezen, schrijven en het werken met de computer. Waarom is Het DigiTaalhuis zo belangrijk voor steeds meer Kempenaren? We vroegen dat aan Macha Mathijssen en Maartje Heusschen van DigiTaalhuis De Kempen. Zij vertellen dat het gaat om een groeiende groep Kempenaren, mensen die geboren en opgegroeid zijn in Nederland en laaggeletterd zijn. Laaggeletterdheid wordt vaak verborgen gehouden. Mensen die moeite hebben met het invullen van formulieren of juist online boodschappen doen of Whatsapp gebruiken. In de Kempen gaat het om ruim 9.000 inwoners.
20% van de 15-jarigen in het voortgezet onderwijs haalt het vereiste kennisniveau niet. Dat percentage geldt voor alle inkomensgroepen van de bevolking. Het DigiTaalhuis organiseert geen schoolklasjes voor taal en rekenen, maar stelt een praktisch en doelgerichte aanbod samen. Voorbeelden zijn toegankelijke computercursussen, workshops en vrijwilligers die één op één helpen. Stichting Leergeld Veldhoven en De Kempen komt vaak in contact met gezinnen die kampen met een kennisachterstand. ‘Leergeld’ wijst die gezinnen op de mogelijkheden en legt desgewenst contact met het DigiTaalhuis.
-12 mei-
Jaarverslag 2021
In het voorwoord van het jaarverslag van Stichting Leergeld Veldhoven en De Kempen stond voorzitter Angela van Gerwen stil bij de moeizame werkomstandigheden die het gevolg zijn van de voortwoekerende pandemie.
“Onze cliënten zagen we minder dan in andere jaren. Ook onderling hadden we zo min mogelijk contact. Elkaar ontmoeten, stimuleren, inspireren was daardoor lastig. Dankzij social media en aanwezigheid in andere media bleven wij en onze doelgroepen op de hoogte.”
“In een vrij land laat je elkaar vrij. Onverwachte omstandigheden dwingen je te leren dat vrijheid niet mag leiden tot onvrijheid van je omgeving. Onze cliënten weten wat dat is, omgaan met onvrijheid, met beperkingen. Die beperkingen maken dat hun gezinnen meer moeite hadden met aanpassing van de thuissituatie dan gezinnen met een financieel gezond huishouden. Ik noem: geen geld voor inrichting van een thuiswerkplek, geen extra streamingdienst voor de kids. Corona grijpt diep in, in het welzijn van onze cliënten, ook als alles weer ‘normaal’ is, of lijkt te worden.”
“Het ziet er naar uit dat Corona perikelen blijft geven, maar meer hanteerbaar wordt. Dat geeft hernieuwde energie om de schouders er weer onder te zetten en alle mooie plannen die eerder bleven liggen, alsnog op te pakken.”